Paøo III

Nun ni transiros al la dua demando: "æu lingvo internacia estas ebla?' Ankaý pri tio æi nenia senantaýjuøa homo eæ unu minuton povas dubi, æar ne sole ne ekzistas eæ la plej malgrandaj faktoj, kiuj parolus kontraý tia ebleco, sed ne ekzistas eæ la plej malgrandaj kaýzoj, kiuj devigus eæ unu minuton dubi pri tia ebleco. Ekzistas en efektiveco, homoj, kiuj kun scienca aplombo kredigas, kvazaý lingvo estas objekto natura, organa, kiu dependas de apartaj fiziologiaj ecoj de la organoj de parolo de æiu popolo, de la klimato, heredeco, kruciøado de rasoj, historiaj kondiæoj k.t.p. Kaj al la amaso tiaj instruitaj paroloj tre imponas, precipe se ili en sufiæa mezuro estas traplektitaj per diversaj citatoj kaj per misteraj por la amaso terminoj teknikaj. Sed homo klera, kiu kuraøas havi propran juøon, scias ja tre bone, ke æio tio æi estas nur senenhava pseýdo-scienca babilado, kiu havas nenian sencon kaj kiun rebati povus tre facile la unua renkontita infano. El la æiutaga sperto ni æiuj ja scias tre bone, ke se ni prenos infanon el kiu ajn lando aý nacio kaj de la tago de øia naskiøo edukados øin inter personoj de nacio tute fremda kaj eæ antipoda por øi, øi parolados en la lingvo de tiu æi nacio tiel same bonege kaj pure, kiel æiu natura filo de tiu æi nacio. Se por homo maturaøa estas ordinare malfacile ellerni fremdan lingvon, tio æi ja tute ne venas de la konstruo de liaj organoj de la parolo, sed simple de tio, ke li ne havas paciencon, ne havas tempon, ne havas instruantojn, ne havas rimedojn k.t.p. Tiu æi sama maturaøulo renkontus ja tiujn æi samajn malfacila¼ojn æe la lernado de sia hejma lingvo, se li en la infaneco ne estus edukita en tiu æi lingvo, sed devus ellernadi øin per helpo de lecionoj. Fine æiu klera homo ja ankaý nun devas ellernadi kelkajn fremdajn lingvojn, kaj li certe ne elektas tiujn lingvojn, kiuj kvazaý estas konformaj al liaj organoj de parolado, sed nur tiujn, kiujn li bezonas; estas sekve nenio neebla en tio, ke anstataý ke æiu lernas diversajn lingvojn, æiuj ellernadu unu saman lingvon kaj sekve povu komprenadi unu alian. Se eæ æiu posedus la komuneakceptitan lingvon ne en plena perfekteco, eæ tiam la demando de lingvo internacia estus jam decidita kaj la homoj æesus staradi unu antaý alia kiel surda-mutaj. Kaj oni devas ja memori, ke se æie estus sciate, ke por komunikiøoj kun la tuta mondo oni devas ellerni nur unu lingvon - æie ekzistus multego da bonaj instruistoj de tiu æi lingvo, da specialaj lernejoj, æiu ellernadus tiun æi lingvon kun la plej granda volonteco kaj fervoreco, kaj fine æiuj gepatroj alkutimigadus siajn infanojn al tiu æi lingvo en la infaneco paralele kun la patra lingvo. Sekve, lasante dume flanke la demandon pri tio, æu la homoj volos elekti ian unu lingvon por la rolo de internacia kaj æu prosperos al ili veni al interkonsento pri tiu æi elekto, ni dume konstatas tiun fakton, kiu kun plena sendubeco sekvas el æio, kion ni diris supre, nome, ke la ekzistado mem de lingvo internacia estas tute ebla. Notu do al vi bone en la memoro tiujn du sendubajn konkludojn, al kiuj ni venis øis nun, nome:

Lingvo internacia alportus al la homaro grandegan utilon.

. La ekzistado de lingvo internacia estas plene ebla.